نظام آراستگی-تاریخچه۵s

 نظام آراستگی برای اولین بار بعد از جنگ جهانی دوم در ژاپن شکل گرفت.

اصولی که حاصل نبوغ واستعداد ژاپنی ها نیست ،بلکه ایده اولیه، نظام آراستگی از روش House  Keepingآمریکایی گرفته شده است .

ژاپنی ها ایده اولیه را از آمریکایی ها گرفته و بر اساس فرهنگ خود آن را در قالب پنج اصل مطرح کردند:

۱- Seiri ( سامان دهی )

۲- Seiton ( نظم و ترتیب )

۳- Seiso ( پاکیزه سازی )

۴- Seiketsu (استاندارد سازی)

۵- Shitsuke (تلاش در حفظ شرایط مطلوب)

یا به عبارتی ۵S و به قول ژاپنی ها (( گواس )) ارائه کردند.
 ژاپنی ها دامنه کاربرد نظام آراستگی را به همه صنایع و بنگاه های اقتصادی تسری دادند.

آن را نه تنها در حفظ ایمنی و بهداشت محصول بلکه در آراستگی محیط کار و کارکنان در زیبا سازی

محیط و صرفه جویی در فضا و مکان  استفاده کردند.

و از آن برای بهبود نقل و انتقال و جا به جایی مواد و کاهش ضایعات و دو باره کاری ها و……به کار گرفتند.
۵S به شیوه ژاپنی ها و به صورت یک رشته خاص با ادبیات نوشتاری از سال ۱۹۸۵ مطرح شد.

و در آغازدر قالب ۳S ارائه شد .

نخستین متن در باب ۵S در سال ۱۹۸۶ نوشته شد .

در اواخر همین دهه سوزوکی کتاب (( دیباچه ای بر رویکرد جامع ارتقاء بهره وری بهپویی عملی )) را تالیف کرد .

 فصل هشتم از ده فصل کتاب، به ۵S کاربردی اختصاص یافته بود.

اما یکی از مهم ترین متون مربوط به ۵S تحت عنوان

((۵S پنج کلید برای دستیابی به کیفیت عالی در محیط کار ))

توسط تاکاشی اوسادا تالیف و منتشر شد.

سیستم نظام آراستگی به لحاظ دستاوردهای بسیار ارزشمندی که دارد

به سرعت به بنگاه های اقتصادی کشورهای جهان همچون سنگاپور ، مالزی ، چین ، تایلند ، انگلیس ، اسپانیا و پرتقال و …. راه یافت

و مورد بهره برداری قرار گرفت.
 در ایران آغازگر ۵S سازمان نوسازی صنایع در صنایع خودرو سازی است .

فعالیت های عملی در این زمینه از سال ۷۴ آغاز شد و شرکت سایپا و ایران خودرو پیشگامان این حرکت اند .
 مرحوم مجتبی کاشانی این نظام را در صنعت خودرو سازی رواج داد و کار بزرگ از(( گاراژ تا کلینیک )) را به انجام رساند.

به همین لحاظ از او با عنوان پدر ۵S در ایران یاد می کنند .

آن مرحوم در کتاب نقش دل در مدیریت (۱۳۸۲) به منظور بومی سازی مفاهیم ۵S و ارتباط دادن آن

با مفاهیم فرهنگی بحث هفت سین صنعتی را مطرح کرد .

ایشان با توجه به کار ژاپنی ها که مفهوم House Keeping را ازفرهنگ آمریکایی گرفته

و در قالب فرهنگ ژاپنی ارائه دادند.

مفهوم ۷S را از شرکت های ژاپنی اخذ کرد و آن را با مفهوم هفت سین نوروز ایرانی

درهم آمیخت و با نام (( هفت سین نظام صنعتی )) مطرح کرد .

از نظر ایشان هفت سین صنعتی نظام آراستگی چنین است :
۱- سوا کردن

۲- سرو سامان دادن

۳- سپیدی و پاکیزگی

۴- سعی در حفظ وضع مطلوب

۵- سازمان یافتگی و انضباط

۶- سخت کوشی و با تمام نیرو کار کردن

۷- سماجت در انجام یک کار خوب تا مرز عادت .

 نظام آراستگی(۵S) در بخش صنعت و خدمات تا حدودی جای خود را باز کرده است .

اما درآموزش وپرورش و واحد های آموزشی اقدام قابل توجهی صورت نگرفته است.

 نظام آراستگی در فرهنگ ایران:

 پذیرش اجتماعی و فرهنگی یک سیستم و هم خوانی آن با فرهنگ میزبان شرط اساسی ماندگاری آن سیستم است .

برای اجرای موفق نظام آراستگی باید بتوان عناصر موجود در آن را با عناصری از فرهنگ ملی و دینی پیوند زد.
 نظام آراستگی درغرب پایه گذاری شدودرژاپن تکامل یافت وسپس به اقصی نقاط جهان راه یافت.

گسترش و پذیرش نظام آراستگی در کشورهای مختلف ، باداشتن فرهنگ های متفاوت،

نشان می دهد که مفاهیم نظام آراستگی با فرهنگ های گوناگون سازگار است.
 در فرهنگ دینی و ملی ما ایرانیان آموزه هایی وجود دارد که نظام آراستگیبا آن عناصر سازگار است وپذیرش آن راساده می سازد.

تعالیم دینی مامشحون ازدستورات ظریف ودقیقی است که برپاکیزگی تاکیددارد وآن رانشانه ایمان به مکتب می داند.

سفارش حضرت علی (ع)به نظم پس ازسفارش به تقوااهمیت نظم درزندگی رانشان می دهد.

نظم وترتیب و وقت شناسی دراجرای برنامه های عبادی و دستورات دینی

از جمله نماز به حدی روشن است که نیاز به توضیح ندارد .

رساله های عملیه که بیانگربخشی ازدستورات اسلام است تحت عناوین

مطهرات ونجاسات مفاهیمی برجسته تروعالی ترازپاکیزگی در ۵S رامطرح می کنند .

[box type=”shadow” align=”aligncenter” class=”” width=””]مرحوم کاشانی با آورن فرهنگ نظام آراستگی در صنایع کشور گامی مهم در مدیریت جدید برداشت.[/box]

رهنمود های پیشوایان دین درمورد لباس ، مسکن ،ظاهر فردی، بهداشت ونظافت، روشنگرتوجه اسلام به آراستگی است.
 اصلاح روابط بین فردی واجتماعی وتقویت بنیان های برادری ووحدت درجامعه اسلامی

ازطریق زدودن موانع فرهنگی واخلاقی بخش عظیمی ازتعالیم اسلام است.

و بسیار فراتر از مفاهیم و روش های طرح شده در نظام آراستگی است .
 درفرهنگ ملی ماایرانیان جشن نوروزازجایگاه واهمیت ویژه ای برخوردار است.

خانه تکانی قبل ازعید و توجه به زیبا سازی محیط زندگی وظاهرفردی و پوشیدن لباس نوورفتن

به دیدارخویشان ودوستان و رعایت ادب واحترام وخلاصه نوشدن انسان ومحیط زندگی همگام

بانوشدن طبیعت ودورشدن ازپلیدی ها وپلشتی های درونی وبیرونی ازهدف های برگزاری آیین نوروزاست.

[box type=”info” align=”aligncenter” class=”” width=””]برای یادگیری بیشتر مقاله چگونه پرستیژ کاری خود را حفظ کنیم؟ را مطالعه نمایید.[/box]
 بانگاهی گذرابه دستورات انسان سازاسلام وفرهنگ ملی خویش درمی یابیم که عناصرمتعددی درآنها وجودداردکه پذیرش نظام آراستگی راآسان می سازد.

افزوده براین به مفاهیمی برمی خوریم که می توانیم درتکمیل و ارتقا نظام آراستگی وبومی سازی ازآنهاستفاده کنیم.

نظام آراستگی سیستمی است که انعطاف لازم برای پذیرش عناصر دیگر فرهنگ ها را دارد.

آدرس کانال تلگرام: http://telegram.me/modirevonin